Sindrome metabolikoaren gaineko esku hartzea gure Egonaldi Ertaineko Unitatean

Sindrome metabolikoaren kontzeptuak (SM) interes handia sorrarazi du osasun publikoan oro har zein psikiatriaren kasu zehatzean. Finean, gaixotasun kardiobaskularra nozitzeko arriskua areagotzen duten faktoreen multzoa lantzen du.

Ez soilik gure pazienteek, baizik eta gaixotasun mentala duten pertsona guztiek, arrisku handiagoa dute gaixotasun kardiobaskularrak edukitzeko, obesitate, tabakismo, diabetes, hipertentsio eta dislipidemiaren prebalentzia handiagoa delako. Bizimoduak sindrome metabolikoa bultzatzen du. Adierazi behar dugu tratamendu psikofarmakologikoek ere gehiegizko pisua izateko arriskua handitu dezaketela. Horregatik, maila horretan esku hartzea erabaki dugu.

Tartean diren arrisku faktoreak dira:

• obesitate abdominala (102 gizonezkoengan eta 88 emakumezkoengan)
• hipertriglizeridemia (TG >=150)
• HDL baxua (
• tentsio arterial altua (>130/85)
• gluzemia basala (>110)

Eta jotzen da gutxienez horietako hiru egon behar direla presente pertsona batek sindrome metaboliko osoaren irizpideak betetzeko.

Ebaluazioa eta lanketa

Pazientearen ebaluazio indibidualaren prozesuan beharrezko informazioa jasotzen da, bai aurrekariei dagokienez bai medikuaren eta erizainaren balorazioari dagokionez, eta, horien artean, adierazitako datuen balorazioa zehazten dute. Pertsona batek sindrome metaboliko osoa edo faktoreetako bat badu, esku hartze zehatz eta indibidualera igarotzen gara; honela laburtzen da:

• elikadura dieta egokia, pisuaren kontrolarekin
• Osasunerako heziketa II. taldean parte hartzea (berezia paziente talde hauentzat)
• ‘Paseo osasungarria’-ren taldean sartzea
• pisuaren zein faktore analitikoen jarraipena

Gainera, eta kontuan hartuta obesitatea arrisku faktore garrantzitsua dela, erabaki dugu une hauetan  gehiegizko pisua duten pazienteak ere gonbidatzea –gorputz masaren indizea 25-29,9 (GMI)–, ohitura osasungarri egokiak aurkeztu eta informazioa emateko eta horiek lantzeko. Lanketa prebentiboa da.

Joan den 2016. Urtean, esku hartzea 28 pazienterengana zuzendu da, sindrome metabolikoaren inguruko osasunerako heziketako talde teorikoen bitartez eta talde jakin horiei zuzendutako paseoen bitartez.

Osasunerako heziketa saio bereziak

Erizaintzatik heziketa mailan hasten dira lanean, honako eduki hauekin:

• 1. saioa: Sindrome Metabolikoa. Zertan datzan azaltzea eta talde horretan sartzeko arrazoia gogoratzea.
• 2. saioa: Elikadura. Piramide nutrizionala. GMIaren kalkulua. Zuretzat, zer da dieta orekatu bat? Oro har, bi saio behar izaten dira gai honi buruz.
• 3. saioa: Kolesterola.
• 4. saioa: Diabetesa.
• 5. saioa: Hipertentsioa. Gaixotasun kardiobaskularrak.
• 6. saioa: Ariketa fisikoa.

Begiraletza jardueren koordinazioa

2017ko urtarrilean, begiraletza erizaintza arloetan planteatu zen Unitatean aste tematiko bat egitea, programatutako ekintzek “Osasunerako heziketa” talde teorikoan landuko zuten gaia indartzeko, sindrome metabolikoa prebenitzera zuzenduta. Aste tematikoa SMSko talde prebentiboan sartutako lagunei zein sartuta ez zeudenei bideratuta zegoen. Horrenbestez, adibidez, aste osoan gutxienez ekintza bat egin behar zen landutako gaiaren inguruan, oraingo honetan kolesterolaren inguruan.

Aste tematikoak oso balorazio positiboa izan du, bai profesionalen taldetik bai pazienteen taldetik. Gaitasun kognitibo urriagoekin tratatutako lagunek arazoari buruzko kontzientzia handiagoa hartu dute eta baliatu dira; gai beste ekintza batzuetan sartuta, pazienteak informazio gehiagorekin iristen dira “Osasunerako heziketa”-ren jarduerara, eta arazo gutxiago dute lantzen den gaia jarraitzeko.

Planteatzen diren helburuak lortzeko, talde lanaren garrantzia nabarmendu behar da, eta pertsona bakoitzari ahalduntze laguntzea, norberaren burua zaintzeari dagokionez. Horregatik guztiagatik, Egonaldi Ertaineko Unitatean urtean zehar aste tematikoak antolatzen jarraituko dute, sindrome metabolikoa prebenitzeko zehaztutako helburuak betetzeko, eta tratatzen ditugun pazienteen bizitza kalitatea hobetzeko.