Desgaitasuna duten pertsonei laguntzeko lege berriari buruz
Desgaitasunena duten pertsonei laguntzeko erreforma zibil eta prozesalak, hau da, desgaitasunen bat duten pertsonei laguntzeko neurri berriak ezartzen dituen 8/2021 Legeak, ekainaren 2koak, praktika egokia bilatzen du desgaitasunen bat duten pertsonen eskubideak babesteko; eskubide horiek New Yorkeko 2006ko Konbentzioan aldarrikatu ziren.
Desgaitasunena duten pertsonei laguntzeko erreforma zibil eta prozesalak, hau da, desgaitasunen bat duten pertsonei laguntzeko neurri berriak ezartzen dituen 8/2021 Legeak, ekainaren 2koak, praktika egokia bilatzen du desgaitasunen bat duten pertsonen eskubideak babesteko; eskubide horiek New Yorkeko 2006ko Konbentzioan aldarrikatu ziren.
Erreformak aldaketa handia dakar gaitasunaren erabilerarekin zerikusia duen guztian. Aurreko ereduan, hirugarren pertsona batek erabakitzen zuen zer zen egokiena desgaitasuna duen pertsonarentzat, erabakiak beste batek hartzen zituen, eta oraingoan, ordea, desgaitasuna duen pertsona da bere bizitzaren protagonista eta, ahal den neurrian, berarentzat onena zer den erabaki dezake.
Legearen erreformak dakarren beste aldaketa garrantzitsu bat da ezgaiketa eta tutoretza desagertzea, gaitasun juridikoa gauzatzeko hainbat laguntza neurri definituz, non beti errespetatuko baitira desgaitasuna duen pertsonaren borondatea, nahia eta lehentasunak.
Ildo horretan, gaitasun juridikoa behar bezala erabiltzen dela ziurtatzeko, hiru laguntza neurri mota zehaztu dira behar duten pertsonentzat: borondatezko neurriak, neurri informalak (izatezko zaintzailea) eta neurri judizialak (kuradoretza eta defendatzaile judiziala).
Ahal den heinean, pertsonaren egoerak ahalbidetzen badu, lehentasuna emango zaio borondatezko neurriak hartzerakoan. Horrela, desgaitasuna duten pertsonek erabakitzen dute nork eman behar dien laguntza beren erabakiak har ditzaten, helburua beren autonomia sustatzea baita.
Laguntza handiagoa behar denean, neurri informalak ezarriko dira, eta, horien bidez, “izatezko zaintzaile” bat izendatuko da, judizializatu gabe. Zaintzaile horrek desgaitasuna duen pertsonari lagunduko dio, eta hainbat gestio eta erabaki gauzatzeko laguntza eta aholkularitza emango dizkio.
Defendatzaile judizialari eta kuradoretzari dagokienez, laguntza orokorragoa behar duten pertsonen kasuan erabiliko dira. Oro har, kuradoretzak asistentzia-izaera izango du, hau da, laguntza orokorra emango zaio desgaitasunen bat duen pertsonari, behin pertsona eta haren premiak ezagututa, beharrezkoak diren arloetan.
Kasu batzuetan bakarrik izan dezake kuradoretzak ordezkaritza funtzioa, hau da, kuradoreak erabakiren bat hartu ahal izango du desgaitasunen bat duen pertsonaren izenean, betiere gogoeta eginez eta haren nahia edo lehentasuna zein izan daitekeen kontuan hartuz.
Beraz, erreforma hau aurrerapen handia da giza eskubideei dagokienez, horiek errespetatuz, erabakiak hartzeko gaitasuna landuz eta desgaitasuna duten pertsonen autonomia eta borondatearen errespetua sustatuz.
Kontuan izan behar da desgaitasuna pertsonaren beste ezaugarri bat dela, ez duela hura definitzen edo zehazten, eta bizitzako une desberdinetan laguntza pertsonalizatuak behar izatea baino ez duela baldintzatzen. Normalizatu beharreko laguntzak, komunitate mailan lan eginez guztiok, gizarte honetako kide garen aldetik, gure partetik jar dezagun, haien bizi kalitatea hobetuko luketen eguneroko alderdiak erraztu eta eskuragarriago egiteko.
Arreta pertsonari eta ez haren arazoei jartzen badiogu, pixkana aldaketak sustatuko ditugu haren eskubideak errespetatzeko, eta komunitate inklusiboagoa lortuko dugu, non pertsona bakoitzak bere bizitzaren protagonista izateko behar dituen laguntzak izango dituen, bere ongizatea eta bizi kalitatea hobetuz.
Artikuluak
Kalte zerebralaren errehabilitazioari buruzko neuropsikologia klinikoa
Neuropsicóloga de Hermanas hospitalarias Aita Menni en el Centro de Día de Daño Cerebral de IFAS Bekoetxe. Formadora en neuropsicología y sexualidad.
Autismoa duten pertsonen familiekin lan egitearen garrantzia
Gizarte langilea. Jokabide asalduarekin Desgaitasun Intelektuala eta Autismoaren Espektroko Nahasmenduen Unitatea.
Nahasmendu kognitibo-konduktualen maneiua, etikan eta duintasunean oinarrituta
Neuropsicóloga de Hermanas hospitalarias Aita Menni en el Centro de Día de Daño Cerebral de IFAS Bekoetxe. Formadora en neuropsicología y sexualidad.
Patologia psikiatrikoa larriagotzea trafiko istripu baten ondoren
Psiquiatra. Director de la Red Menni de Daño Cerebral de Hermanas Hospitalarias.
Mugako gaitasun intelektuala, ahaztuena
Osasun arloko psikologo orokorra. Psikologia Klinikoko Masterra. Aita Menni Ahizpa Ospitalariak.
Suizidioa prebenitzeko lan egiten dugu
Psiquiatra. Jefa clínica. Unidad de Media Estancia. Hospital Aita Menni.
Ariketa fisikoaren garrantzia Parkinsonen gaixotasuna duten pazienteen oreka hobetzeko
Fisioterapeuta. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Jokabidearen nahasmenduak Autismoaren Espektroko Nahasmenduetan
Psikologo orokor sanitarioa eta neuropsikologoa.
Atlas 2030 exoeskeletoaren erabilera haurren garun paralisia duten haurrengan
Fisioterapeuta pediátrica. Coordinadora de la Unidad de Rehabilitación Infantil. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Nerea MeabeFisioterapeuta. Hospital Aita Menni.
Kalte zerebralaren errehabilitazio zerbitzu batean senideei informazioa ematea
Psiquiatra. Director de la Red Menni de Daño Cerebral de Hermanas Hospitalarias.
Long covida eta bere ondorioak funtzionamendu kognitiboan
Neuropsicóloga. Unidad de Daño Cerebral. Hospital Aita Menni.
Etxeko esku hartzea nahasmendu mental larria duten pertsonekin
Terapeuta okupazionala. Aita Menniren EPSZ.
Vicente Hueso CorralAuzitegiko psikologo klinikoa. Aita Menniren Errehabilitazio Psikosozialeko Zentroetako arduraduna.
José Ignacio Quemada UbisPsikiatra. Ahizpa Ospitalarien Kalte Zerebraleko Menni Sareko zuzendaria.
Arrisku sozialak desgaitasun intelektualean: toxikoen eta eta sare sozialen kontsumoa
Errehabilitazio eta dinamizazio sozialeko monitorea. Desgaitasun Intelektuala eta Autismoaren Espektroko Nahasteaaren Unitatea.
Sedestazio indibidualizatua
Fisioterapeuta. Servicio de Daño Cerebral. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Sexualitatea desgaitasun intelektualean
Osasun arloko psikologo orokorra. Psikologia Klinikoko Masterra. Aita Menni Ahizpa Ospitalariak.
Adineko helduaren osasun mentala
Psikiatra psikogeriatrian espezialista. Euskadiko eta Nafarroako Ahizpa Ospitalarioen zuzendari medikoa.
Artritisa eta artrosia adinekoengan
Sekuela psikikoak 35/2015 Legearen baremoan
Psiquiatra. Director de la Red Menni de Daño Cerebral de Hermanas Hospitalarias.
Eguneroko bizitzako jardueretan esku hartzea, laguntzen ereduaren arabera. Berrikuspen bibliografikoa.
Aita Menni Ospitaleko Errehabilitazio eta Gizarte Dinamizazioko Zerbitzuko terapeuta okupazionala.
Terapia fisikoa uretan: noiz eta zergatik
Fisioterapeuta. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Adimen desgaitasuna eta gizarte arriskuak
Errehabilitazio eta dinamizazio sozialeko monitorea. Desgaitasun Intelektuala eta Autismoaren Espektroko Nahasteaaren Unitatea.
Covid pandemiaren ondoriozko murrizketen errealitatea autismoaren espektroko nahasmendua duten pertsonengan
Psikologo orokor sanitarioa eta neuropsikologoa.
Desgaitasunetik parte hartzera
Osasun arloko psikologo orokorra. Psikologia Klinikoko Masterra. Aita Menni Ahizpa Ospitalariak.
PEGa duten haurrek elikagaiei dieten abertsioaren tratamendu prebentiboa
Logopeda. Unidad de Rehabilitación Infantil. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
“Traumatismotik ez daukat hilekoa, zergatik?”
Neuropsicóloga de Hermanas hospitalarias Aita Menni en el Centro de Día de Daño Cerebral de IFAS Bekoetxe. Formadora en neuropsicología y sexualidad.
HKZ baten ondoren gizonezkoen gorputzean sexu disfuntzio bat izatearen arrazoi anitzak
Neuropsicóloga de Hermanas hospitalarias Aita Menni en el Centro de Día de Daño Cerebral de IFAS Bekoetxe. Formadora en neuropsicología y sexualidad.
Osasun mentala eta COVID-19a
Psikiatra psikogeriatrian espezialista. Euskadiko eta Nafarroako Ahizpa Ospitalarioen zuzendari medikoa.
Jokabide erasokorra eta disruptiboa esku-hartze multisentsorialaren bidez Snoezelen gelan
Osasun arloko psikologo orokorra. Psikologia Klinikoko Masterra. Aita Menni Ahizpa Ospitalariak.
HGK duen pertsonaren zaintzaileen gehiegizko zama prebenitzea edo murriztea
Responsable del Área de Neuropsicología. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
EDUCA proiektua zaintzailaren gehiegizko lanari erantzuteko
Doctora en Psicología. Psicóloga clínica. Hospital Aita Menni.
Telerrehabilitazioa logopedian
Logopeda del Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni de Bilbao.
Koronabirusa eta krisi psikologikoa
Psikologoa. Larrialdi eta hondamendietan espezialista. Aita Menni Ospitalea.
Snoezelen gela: dementzia duten adineko pertsonentzako estimulazio sentsoriala
Futbolean oinarritutako erreminiszentzi terapia
Psikologoa. Aita Menni Ahizpa Ospitalarioen Adineko Pertsonen arloako arduraduna.
Bikote-terapia. Zer gertatzen da sexuarekin garuneko erasana dagoenean?
Neuropsicóloga de Hermanas hospitalarias Aita Menni en el Centro de Día de Daño Cerebral de IFAS Bekoetxe. Formadora en neuropsicología y sexualidad.
Aita Menniren jarduera asistentzialean esku-hartze psikologikoek duten eginkizuna
Psicólogo. Responsable del área de Persona Mayor de Hermanas Hospitalarias Aita Menni.
Berreskurapen funtzionala ingurune komunitarioan: inklusio sozialaren alde
Monitorea. Unidad de Media Estancia. Hospital Aita Menni.
Amaia Bolumburu AldazabalPsikologoa. Aita Menni Ospitalea.
Nola entrenatu funtzio exekutiboak gaixotasun mentala duten lagunengan?
Psikologoa. Aita Menni Ahizpa Ospitalarioen Desgaitasun Intelektualaren Arloko arduraduna.
Selene VélezAita Menni Ospitaleko Errehabilitazio eta Gizarte Dinamizazioko Zerbitzuko terapeuta okupazionala.
Fuensanta MesaMonitorea. Errehabilitazio eta Dinamizazio Sozialaren Zerbitzua. Aita Menni Ospitalea.
Giro soziala, erabakigarria nahasmendu sozial larriaren bilakaeran
Terapeuta okupazionala.
Aisialdi terapeutikoko programak Aita Menni Ospitalean
Psikologoa. Aita Menni Ahizpa Ospitalarioen Desgaitasun Intelektualaren Arloko arduraduna.
Selene VélezAita Menni Ospitaleko Errehabilitazio eta Gizarte Dinamizazioko Zerbitzuko terapeuta okupazionala.
Jolasa tresna terapeutiko gisa
Terapeuta ocupacional. Unidad de Rehabilitación Infantil. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Disfagia (irensteko zailtasuna) eta bere tratamendua adineko pertsonengan
Doluak helduaroan
Psikologoa. Larrialdi eta hondamendietan espezialista. Aita Menni Ospitalea.
Suminkortasuna iktusa izandako pertsonengan
Neuropsicóloga. Servicio de Daño Cerebral. Hospital Aita Menni.
Kalte zerebrala duten pazienteen orekaren entrenamendua perturbazioetan oinarrituta
Especialista en Medicina Física y Rehabilitación. Servicio de Daño Cerebral. Hospital Aita Menni (Arrasate / Mondragón).
Zer da lehen mailako afasia progresiboa?
Logopeda. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Transferentzia garabien erabileren auditoretza, Etxekek Laguntza Produktuen Foru Zerbitzuaren barruan
Terapeuta ocupacional. Etxetek.
José Ignacio Quemada UbisPsiquiatra. Director de la Red Menni de Daño Cerebral de Hermanas Hospitalarias.
Txomin Ruiz de GaunaController. Etxetek.
Taldeko jarduera fisikoaren garrantzia kalte zerebrala duten pertsonen errehabilitazioan
Jefe de Servicio de Fisioterapia. Servicio de Daño Cerebral. Hospital Aita Menni.
Nola aldatu izarak ohean dagoen pertsona bati?
Eguneroko jarduera instrumentalak Egonaldi Ertaineko Unitatean
Psikologoa. Aita Menni Ospitalea.
Mª José Reos LlinaresTerapeuta okupazionala.
Nola bihurtu bainugela gela irisgarri
Terapeuta okupazionala. Kalte Zerebraleko Zerbitzua. Aita Menni Ospitalea.
Gernu inkontinentzia adinduengan
Asaldura emozionalak eta portaerazkoak iktusaren ondoren
Psiquiatra. Director de la Red Menni de Daño Cerebral de Hermanas Hospitalarias.
Naiara MimentzaNeuropsicóloga. Servicio de Daño Cerebral. Hospital Aita Menni.
Nola aldatu pixoihala etzanda / ohean dagoen pertsona bati?
Pertsonarengan Oinarritutako Arreta Ereduaren ezarpena
Psicóloga clínica. Área de Persona Mayor. Hermanas Hospitalarias Aita Menni.
Apatiaren tratamendua Hartutako Kalte Zerebraleko Unitatean
Psicólogo especialista en Neuropsicología. Servicio de Daño Cerebral. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Noemí ÁlvarezResponsable del Área de Neuropsicología. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Gaixotasun mentala duten pertsonen gizarteratzea eta laneratzea
Psikologiako doktorea. Psikologo klinikoa. Aita Menni Ospitalea.
Sindrome metabolikoaren gaineko esku hartzea gure Egonaldi Ertaineko Unitatean
Psikiatra. Arduradun klinikoa. Egonaldi Ertaineko Unitatea. Aita MenAita Menni Opitalea.
Mª José Reos LlinaresTerapeuta okupazionala.
Mertxe Goñi GallegoIkuskatzailea. Egonaldi Ertaineko Unitatea. Aita Menni Ospitalea.
Adinduen presioaren ondoriozko ultzerak prebenitzea
Terapia okupazionala etxean
Terapeuta ocupacional. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Adinekoetan idorreria kronikoa saihesteko zainketak
Adinekoek beroarengatik arazoak saihesteko gomendioak
Dolua ulertzea eta tratamendua
Psikologoa. Larrialdi eta hondamendietan espezialista. Aita Menni Ospitalea.
Adinekoentzat ariketa fisikoa egiteak dituen onurak
Mediku errehabilitatzailea. Kalte Zerebralaren Zerbitzua. Aita Menni Ospitalea.
Beherakoa adinekoen artean
Zutik egotearen eta ibiltzearen garrantzia
Fisioterapeuta pediátrica. Coordinadora de la Unidad de Rehabilitación Infantil. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
Balorazio neuropsikologikoa Garuneko Kalteko Zerbitzu batean
Responsable del Área de Neuropsicología. Centro de Neurorrehabilitación Aita Menni (Bilbao).
José Ignacio Quemada UbisPsiquiatra. Director de la Red Menni de Daño Cerebral de Hermanas Hospitalarias.